د کتابتون ډالۍ (۱)
لیکنه ـ ریاض مقامزی
په نړۍ کې اکثره خلک د تېر او یا هم د راتلونکي په اړه فکر کوي. یا به پر خپلو بریاوو ویاړي او یا به خپلو ناکامیو ته د بې وسۍ اوښکي تويوي. همدارنګه د راتلونکي په اړه هم دوه ډوله فکر مسلط دی. یوه ډله وګړي راتلونکي ته خوښ وي او دویمه ډله له خپلې آیندې وېره لري.
په هر حال؛ دا خبرې عادي دي. مګر پوهېږئ بریالي خلک څوک دي؟
پورته یاد شوي دواړه ډله خلک باید ومني، چې په ناسمه روان دي. د تېر او راتلونکي په اړه تشویش انسان ذهنا له یوې ډېرې لویې ضربې سره مخ کوي. داسې خلک به پر ځان باور له لاسه ورکوي. تل به ځان په نورو پورې تړي او ځانته به د یو ناکام انسان په توګه ګوري.
دویمه ډله خلک چې راتلونکي ته ډېر خوشبین وي، بېځایه غرور پيدا کوي. همدارنګه ددوی ورځنۍ هڅې ټکنۍ کوي. د لرغوني ايټالیه ستر شاعر (هوراس) وايي:" له سبا ورځې نه څوک خبر دي؟ همدا نن ورځ په خوشحالۍ تېره کړه."
د هوراس موخه دا ده، چې له نن ورځې استفاده ډېره مهمه ده. له نن سمه ګټه اخیسته د ښه سبا تضمین درکوي.
د هوراس په وينا کې د "خوښۍ" لفط راغلی. تاسو به وایئ، چې په داسې شرایطو کې انسان څنګه خپل وخت په خوښۍ تېره کړي؟ زه یې درته وایم. خوښۍ هيڅکله ثابت قیمت نه لري. ځينې خوښۍ بېخي وړيا دي او ځينې بیا په میلیاردونو پیسو هم نه شئ اخیستلای. زه به ځينې وړيا او ارازنې خوښۍ دروپېژنم.
ـ د خپلې مور لاسونه ښکل کړئ.
ـ له خپلې مور، مېرمنې، خور او یا هم د کورنۍ له کوم بل غړي سره د کور په کار کې مرسته وکړئ.
ـ یو ساعت مطالعه وکړئ او نوي موضوعات زده کړئ.
ـ له یو سپين ږيري/بوډۍ سره مرسته وکړئ.
ـ له ماشومانو سره نیم ساعت لوبې وکړئ.
ـ د خپلې خوښې ځای ته ورشئ. غر، سیند، دکان، د ځوانانو بنډار او یا هم با ځای وټاکئ. هلته چې تاسو د راحت احساس کوئ.
ـ د خپلې کورنۍ یو ماشوم ته قلم ډالۍ کړئ. یا ورته ژاولې واخلئ.
ـ نیم ساعت ذکر/تلاوت وکړئ.
ـ د کور بوټي او ګلان اوبه کړئ.
ـ که ډېر نا ارام یئ، کولای شئ نیم/یو ساعت خوب وکړئ.
همداسې د وړیا خوښيو ګڼې بېلګې شته. یوازې فکر وکړئ، تاسو په څه خوشحالېږئ؟ فقط فکر غواړي!
تاسو ته به حتما دا پوښتنه هم پيدا شوې وي، چې له هرې ورځې څنګه سمه استفاده وکړو؟ ځينې تګلارې شته، چې تاسو له خپلو ورځو سمه ګټه اخیستلای شئ.
ـ مهالوېش ولرئ!
ـ خوب، تفریح، مطالعې او کار ته په کې وخت بېل کړئ.
ـ فکر وکړئ، چې په ژوند کې تر ټولو قیمت څيز وخت دی. همدې ته په ارزښت قایلېدل ددې سبب کېږي، چې بېځایه یې تېر نه کړئ.
ـ له موبایل سره ډېر وخت مه تېروئ.
ـ هر کار په مینه وکړئ.
ـ ډېرې ټوکې او لوبې بند کړئ.
البته باید د پورته لومړنيو خبرو په اړه بیا هم یو وضاحت ورکړم. داسې هم نه ده، چې تاسو خپله ماضي بېخي هېره کړئ. له ماضي (تېر) څخه باید تجربه او درس ترلاسه شي. بېخي ترې منصرف کېدل ناسم دي. همدارنګه د راتلونکي لپاره هيڅ پلان نه درلودل هم نامناسبه چاره ده. باید منظم پلان ولرئ. خو په خوشبینۍ او فکر کې اعتدال هيڅکله مه هېروئ، هيڅکله!