د مڼو ۱۳ حیرانونکې روغتیایي ګټې
ا لازمه نه ده چې تاسو دې ډاکټر ووسئ تر څو د مڼو پر ټول روغتیایي ګټو خبر شئ. تاسو کولای شئ مڼې له پوټکو سره وخورئ ځکه دې مڼو پوټکې هم روغتیایي ګټې لري د مڼو خوړلو ګټې بې اندازې دي خو مونږ دلته په دې مطلب کې تاسو ته د مڼو ۱۳ ګټې درجه بندي کړي دي همدا راز دا چې کوم شیان مڼې سالمه وي؟ په ۲۰۰۴ کال کې USDA له ۱۰۰ څخه ډیر خوراکې توکې د ډیرو انتي اکسیدانونې موادو لرلو له اړخه سره پرتله کړل، دوه ډوله مڼو په ترتیب سره دولسم او دیارلسم ځای په درجه بندې کې خپل کړل. انټېي اکسیدونه د ناروغیو ضد ترکیبونه دي. پوهان په دې باور دي چې دغه ترکیبونه په حجرو کې هغه زیانونه چې د اکسیداسیون له کبله رامنځته کیږي بیا رغوي. همدا راز مڼې د پکټین په نوم فیبرونو څخه ډکې دي چې یوه متوسطه مڼه شاوخوا څلور ګرامه فیبر لري.
۱.د غاښونو سپینوالی او سلامتیا
مڼې د مسواک ځای نه شي نیولی خو پر مڼې چک لږول په خوله کې د باکتریاوو کمښت او د غاښونو پوده والي څخه مخ نیوی کوي. او دا یواځينی شی ده چې د غاښونو خرابیدلو لامل کیږي.
۲. له الزایمونو مو ساتي
د مڼو ګټو په اړه یوه څېړنه ښایي چې د مڼو اوبه کولای شي الزایمرونه لري وساتي او د مغز له ژر زوړوالي څخه مخ نیوی وکړي. د هغو ازمایښتونو په پایله کې چې پر مږکانو کې تر سره شوې د عصبي استالیین انتقال یوه لوړه کچه یې ښودله چې د عادي رژیم په پرتله یې کړنې څو برابر زیات ښه والی لري.
۳. د پارکینسون پر وړاندې مو ساتنه کوي
څېړنو ښودلې چې هغه کسان چې ډیر فیبر لرونکې میوې کاروي ممکن د پارکینسون ناروغۍ پر وړاندې یې ساتنه وکړي. پارکینسون یوه داسې ناروغي ده چې په هغه کې عصبي حجرې ماتیږي.
۴- د سرطانونو څخه مخنیوی کوي
د امریکا ساینس پوهانو څېړنیز انجمن سرطان په اړه د څېړنو کولو ورسته ومندله چې په مڼو کې شته افلاونول کولای شي د معدې سرطان څخه تر ۲۳ سلنه محنیوی وکړي. د کرنل پوهنتون سانس پوهان د مڼو په پوټکې کې ټریټروپینایډونه پیدا کړي چې د سرطاني حجرو پر وړاندې قوي مقاومت کوي لکه د معدي، لویو کلمو، ځیګر او سینو سرطانې حجري. په ورته وخت کې ، په متحده ایالاتو کې د سرطان ملي انسټیټیوټ د کولوریکل د کلمو سرطان خطر کمولو لپاره د فایبر لوړ اندازې وړاندیز کړی.
۵. د شکر ناروغۍ څخه مخنوی کوي
هغه میرمنې چې مڼې خورې که څه هم په ورځ کې یوه وي د هغو میرمنو پر وړاندې چې مڼې نه خورې ۲۸ سلنه د شکر پر ناروغۍ یې د اخته کیدو امکان لږ وي ځکه دغه میوه په ځان کې د فیبر محلولونه لري.
۶. کلسترول کموي
په مڼو کې شته د فایبر محلولونه په کلمو کې د غوړ سره یوځای کیږي چې د کلسترول کیمدلو او ستاسو د سلامتیا په مانا دی.
۷. د سالم زړه لرلو لپاره
څېړنو ښودلي چې په لوړه کچه فیبر لرونکې محلولونه شریانونو کې د کلسترولې دیوالونو جوړیدو کې کمښت راولي کله چې د بدن په شیریانونو کې پلاکونه رامنځ ته شي قلب ته د وېینې جریان کې کمښت راځي.
۸- په صفرا کې د ډبرو له جوړیدو څخه مخنوی
د مڼو یو له ګټو څخه د سترګو خلاصیدل دي. په کیسه صفرا کې هغه مهال چې کلسترول د مایع په ډول پاتې شي نو دغه حالت کې جامدیږي په ځانګړي ډول چاغو خلکو کې د دغې ناروغۍ څخه دې مخنوي لپاره ډاکټران ډیر فایبر لرونکي خوراکونه ( مڼې او پوټکې يې) توصیه کوي تر څو د بدن کلسترول مو کنټرول کړي.
۹. د اسهال او قبض لمنځه وړل
دا چې تاسو ډیر تشناب ته ځئ یا لږ ځئ په مڼو کې شته فایبر یې کنټرولولی شي. فیبر کولای شي له لویو کلمو څخه اوبه بیرون کړي چې ټو شیان په حرکت راولي او یا هم اضافه اوبه جذب کړي تر څو ستاسو کلمې سستي شي.
۱۰. له بواسیر څخه مخیوی کوي
بواسیر په معقد کې رګونه دي چې که څه هم دغه ناروغي وژونکې نه ده خو ډیره درد لرونکې ناروغي ده دغه ناروغي پر لګن خاسرې د ډیر فشار له امله رامنځ ته کیږي مڼې کولای شي له دغي ناروغۍ څخه مخنیوی وکړي.
۱۱. وزن کنټرولوي
د مڼو یو له روغتیایي ګټو څخه داسې ګټه ده چې ډیری خلګ ورته اړتیا لري، ډیری وګړی له ډير وزن لرلو څخه زوریږي چې اضافي وزن د قلبي ناروغیو، مغزي سکتو، د وېنې لوړ فشار، شکر ناروغیو رامنځته کیدو لامل کیږي. د وزن کنټرول لپاره ډاکټران ډير فیبر لرونکې خواړه توصیه کوي. د مڼو په څیر ډیر فایبر لرونکي خواړه کولای شي ستاسو د بدن کالري پرته له پرهیزه کنټرول کړي.
۱۲. ځیګر له زهري موادو ساتي
ځیګر ستاسو بدن له دغو ډول زهرونو څخه پاکوي چې خوشبختانه مڼې کولای شي ستاسو ځیګر د دغو زهرو له زیانونو څخه وساتي.
۱۳. د بدن ایمني سیستم غښتلی کوي
سرې مڼې د کورستین په نوم د انټې اکسیدان لرونکي دي. وروستۍ څېړنې ښایي چې کورستین کولای شي د بدن ایمني سیستم غښتلی ګړي. په ځانګړي ډول هغه مهال چې تاسو د لوړ عصبي فشار لاندې ووسئ