د اټکۍ (سکسکه) عاجله درملنه
ژباړه ـ ریاض مقامزی
اټکۍ یو طبیعي حالت دی، چې انسانان ورسره مخ کېږي. دې چارې ته په فارسۍ کې "سکسکه" وايي. که څه هم دا حالت معمولا بې ضرره وي؛ خو د انسان عادي ژوند له خنډ سره مخ کوي. خلکو ته ځورونکې تمامېږي او کله ناکله خو بیا آن د انسان روغتيا ته زیان هم رسوي.
په ټوله کې اټکۍ د داسې ستونزو له ډلې ده، چې خورا ژر یې درملنه کېدای شي؛ مګر ډېری خلک چې پر دې تګلارو نه پوهېږي، ډېر وخت له دې حالت څخه ځورېږي.
موږ په دې لیکنه کې پر همداسې لارو چارو غږېدلي یو، چې پر مټ یې د اټکۍ چټکه درملنه کېدای شي او له دې حالت څخه وتلای شئ.
اټکۍ څه شی وي؟
تر ځيګر لاندې د ديافراګم پرده موقعیت لري، چې د معدې او ځيګر تر منځ همدا بېلوونکې پوله ده. نو هر کله چې دا پرده انقباض پیدا کړي، انسان اټکۍ کوي او بې اختیاره یې یو ډول غږ له خولې وځي. په هر حال؛ دا هغه څه و، چې موږ په علمي ډول د اټکۍ په اړه پوهوي. اصلي موضوع دا ده، چې اټکۍ څنګه ودروو؟ دا لارښوونې عملي کړئ.
لارښوونې
که څه هم اټکۍ اکثرا پخپله درېږي او کومې خاصې درملنې ته یې اړتیا نه وي؛ مګر که بیا هم غواړئ ژر له دې ستونزې خلاص شئ، له دې لاندې تګلارو څخه یې یو عملي کړئ او اټکۍ مو ودروئ.
لومړی| وېره
که څوک "اټکۍ" کوي، هڅه وکړئ ویې وېروئ او یا یې اندېښمن کړئ. په دې توګه به د نوموړي "اټکۍ" ډېر ژر ودرېږي او له ځورېدو به خلاص شئ. تاسو کولای شئ، د یوې چغې په واسطه یې ووېروئ او یا هم کولای شئ تهمت ور پورې وتړئ. البته فقط ددې لپاره چې اندېښمن شي. کله چې یې اټکۍ ودرېږي بېرته ورته حقیقت ووایاست.
دویم| بوره
له بورې څخه ګټه واخلئ. نیمه کاشوغه بوره مو تر ژبې لاندې کېږدئ له دوه دقیقيي وقفو سره درې ځلې همداسې وکړئ او ډېر ژر به د "اټکۍ" له ځورونې خلاص شئ.
درېيم| تنفس
د "اټکۍ" د درولو یوه بله تګلاره دا ده، چې تاسو کولای شئ د لنډې مودې لپاره خپل تنفس حبس کړئ. یعنې تر یوې مودې ساه مه اخلئ او دا کار څو ځلې تکرار کړئ، نو و به وینئ چې "اټکۍ" مو درېږي.
څلورم| اوبه
د اوبو د غړغړه کولو په مرسته مو هم د "اټکۍ" درملنه کېدای شي. که غواړئ د "اټکۍ" چټکه درملنه مو وشي نو د اوبو اغېز او ارزښت هم په پام کې ونیسئ. یو ګیلاس اوبه مو درد دوا کولای شي. له دې ټولو سره ـ سره دا لارښوونې هم په یاد ولرئ.
- یو ګیلاس يخې اوبه وڅښئ.
- د لنډې مودې لپاره خپله ژبه وباسئ.
- پر لیمو چک ولګوئ.
- د ورمېږ شا مو ومږئ او یا هم یوه ضربه ورکړئ.
- په یو کار بوخت شئ (ځان مصروف کړئ.)
مه هېروئ!
که له پورته تګلارو څخه یوه هم کار ور نه کړ او د "اټکۍ" موده مو له دوو ورځو پسې اوږده شوه؛ نو حتما ډاکټر ته مراجعه وکړئ. روغتياپالان پر دې باور دي، چې که د "اټکۍ" موده تر دوو ورځو وغځېږي بدن ته تاوان رسوي.