د سټاين بیک لنډ ژوندلیک
لیکنه ـ ریاض مقامزی
د امریکا د هغو لیکوالو له ډلې چې د نوبل جایزه یې ګټلې ده، یو هم "سټاين بیک" دی. که څه هم امریکايي کره کتونکي خورا سخت پرنسپونه او اصول لري؛ خو نوموړی ددوی د سختو پرنسپونو له دایرې وتلی دی او د امریکايي لیکوالو د پنځو لویو ستورو په منځ کې یې ځای خپل کړی دی. موږ په دې لیکنه کې د نوموړي پر ژوند او فن لنډې خبرې لرو.
سټاين بیک څوک دی؟
ددې ستر امریکايي لیکوال بشپړ نوم جان سټاين بیک "John Steinbeck" دی. بیک په "۱۹۰۲ز" کال کې د امریکا، کلیفورنیا ایالت په سالیناس سیمه کې دې نړۍ ته سترګې پرانیستلې. دا چې کورنۍ يې بېوزله وه؛ نو بیک په ځوانۍ کې شاقه کارونه هم کړي دي. خو بیا هم وتوانېد چې پوهنتون ولولي. سرايواني، بزګري، خبریالي او ځينې نور کارونه دي، چې نوموړي په ځوانۍ کې ترسره کول. خو دې سختو کارونو او ژوند نوموړی هېڅکله ناهیلی نه کړ، تر دې چې "۱۷" جایزې او مډالونه یې وګټلې. همدارنګه په ۶۰ کلنۍ کې یې د نوبل ارزښتناکه جایزه هم ترلاسه کړه.
د ادب ډګر ته هم مستقیما نه دی راغلی. لومړی د ژورنالېزم او بیا د ادب دایرې ته داخل شو. لومړی یې څو کیسې او داستانونه خپاره کړي وو؛ خو شهرت یې هله پیدا کړ، کله چې یې د "تورتیلافلېټ ښار مېنه" رومان خپور کړ. دا اثر یې دومره مشهور شو، چې یو فلم پرې جوړ او خپور شو. خو خبره په دې ځای نه ختمېږي، له دې وروسته دا فلم د غوره فلمونو په ډله کې هم راغی. همداسې له نورو داستانونو یې هم فلمونه جوړ شول. د مشهورو آثارو په ډله کې یې د مرغلره، ډوبه شوې سپوږمۍ، شکمنه جګړه، د غوسې وږې، په زړه پورې پنجشنبه او ... ځينې نور د یادولو وړ دي.
سټاين بیک له ګڼو ګټورو ادبي فعالیتونو او لاسته راوړنو وروسته په "۱۹۶۸ز" کال کې ومړ.
د سټاين بیک غوره ویناوې
- د خپل کوښښ او تلاش مریدان شئ، نه د امید او هيلو.
- جګړه د انسان د ناکامۍ نښه ده.
- انسان یوازینی ژوی دی، چې په خپله ځان ته دام ږدي.
- زړښت په کال نه دی، په حال دی.
- کله چې له ستونزو سره لاس او ګرېوان وې او یا اړ وې، نو د مرستې لپاره بېوزلو خلکو ته ورځه. یوازې دوی دي چې تاسره کومک وکړي.
- هېڅوک هم نصیحت نه خوښوي، یوازې همکاري غواړي.