قبرس وپېژنئ
ژباړه - ریاض مقامزی
قبرس چې په انګلېسي کې يې «Cyprus» بولي یو جزیره يي هېواد دی، چې آرامه ساحلونه (سمندر غاړي)، مېلمه پاله خلک او ښکلي شنې منظرې لري.
دا هېواد د اوبو په منځ کې د یوه ټاپو په شکل پروت دی. دا ټاپو په مدیترانې سمندرګي کې دی، چې په دې سمندر کې تر ساردنی او سیسیل وروسته درېیمه لویه جزیره (ټاپو) بلل کېږي.
بايد ووایو چې دا هېواد اوس پر دوو برخو وېشل شوی دی، چې شمالي او جنوبي قبرس بلل کېږي. شمالي قبرس هغه هېواد دی، چې یوازې ترکیه یې په رسمیت پېژني او جنوبي هغه يې بیا نړېوال پېژند او رسمیت لري.
د تاریخ په اوږدو کې پر دې هېواد مختلفو خلکو تصرف درلود. ایرانیان، یونانیان، رومیان، ترکان او انګرېزان هغه خلک دي، چې په مختلفو وختونو کې پر دې هېواد واک درلود.
نور په زړه پورې معلومات
- قبرس په جغرافیوي لحاظ په آسیا کې پروت دي. مګر په سیاسي او کلتوري لحاظ تر یوه بریده اروپايي هېواد بلل کېږي.
- ددې هېواد خلک تر ډېره له خوړو پخولو او آشپزۍ سره علاقه لري. له همدې امله سیلانیان د یادې سیمې د خوړو ستاینه کوي.
- د قبرس هوا معتدله ده. ځکه خو تل د سیلانیانو د پام وړ وي.
- دا هېواد خورا ښکي او په زړه پورې ساحلونه لري. که په سمندر غاړو کې له ګرځېدو ستړي شوئ کولای شئ غرونو او شنو ځنګلونو ته هم مخه کړئ.
- انګلېسي او ترکي ددې هېواد رسمي ژبې دي. البته یوناني هم خپل اهمیت لري.
- ددې ټاپو ۵۷ سلنه اوسېدونکي یونانیان دي او پاتې ۴۳ سلنه يې ترک ټبر دي.
- د قبرس پلازمېنه نیکوزیا نومېږي چې له ساحله لرې پروت دی.
- په ديني لحاظ هم دا هېواد دوه ټوټې دی. یوه ډله يې ارتودوکس عیسویان دي او بله يې ترکي مسلمانان دي.
- ددې هېواد پولي واحد ترکي لیره ده.ددې ترڅنګ ډالر او یورو هم د چلښت وړ دي. دا ځکه چې دې هېواد ته هر وخت د سیلانیانو مخه وي.